Software: LochMaster (2), componenten ontwerpen

(gepubliceerd op 05-09-2017)

LochMaster bevat honderden onderdelen, maar u zult soms tóch een ontbrekend onderdeel nodig hebben. U kunt zo'n onderdeel tekenen met de in het programma aanwezige tools, maar u kunt ook uitgaan van een foto of tekening van het onderdeel.


Opmerking vooraf


Lees eerst het inleidende artikel
Als u LochMaster van Abacom nog niet kent, raden wij u aan eerst het inleidende artikel over dit programma te lezen, want anders snapt u van dit artikel niets:
Software: LochMaster (1), stripboard ontwerpen

Een ontstoorspoeltje als voorbeeld


Dimmers hebben ontstoorspoelen nodig
Als u met LochMaster een dimmerschakeling op stripboard ontwerpt, hebt u in ieder geval een toroide ontstoorspoel nodig. Dat onderdeel zit, vreemd genoeg, niet in de onderdelen bibliotheek van het programma. Als voorbeeld van de procedure zullen wij het LochMaster-onderdeel voor zo'n toroidaal ontstoorspoeltje ontwerpen.

Stap 1: een tekening zoeken
U kunt natuurlijk aan het tekenen gaan of met een digitale camera, uw smartphone of uw tablet een mooi bovenaanzicht van de spoel maken. Maar waarom ingewikkeld doen als het gemakkelijk kan? U hebt immers toegang tot het Internet, bron van alle wetenschap en kennis. U gaat naar Google, selecteert 'Afbeeldingen' en voert als zoekterm 'toroidal choke' in. U moet zoeken naar een foto waar het spoeltje in plat zijaanzicht tegen een volledig witte achtergrond is afgebeeld. Na wat gescrol hebt u al prijs. Een mooi getekend zijaanzicht van een spoeltje dat de basis van uw nieuw onderdeel gaat vormen. U kent de procedure van Google. Met de muis op de foto gaan staan, de rechter muisknop indrukken en de optie 'Afbeelding opslaan als...' aanklikken. De figuur wordt nu onder een door u opgegeven naam opgeslagen in een door u geselecteerde directory op uw harde schijf.

LochMaster_ontwerpen_01 (© 2017 Jos Verstraten)
Dank zij de uitgebreide zoekmogelijkheden van Google hebt u binnen één minuut een mooie
tekening van een ontstoorspoeltje gevonden. (© 2017 Jos Verstraten)
Stap 2: de illustratie bewerken
De illustratie is niet zonder meer geschikt voor uw doel. Een mooi programma voor dit soort grafische bewerkingen is PaintShop Pro. Een ouroude en daardoor volledig gratis versie van dit programma kunt u downloaden via:
http://www.oldversion.com/windows/download/paint-shop-pro-3-12
Als u de foto in het programma hebt geladen, kunt u de twee aansluitdraadjes en de tekst verwijderen. Nadien moet u de spoel precies uit het plaatje knippen.

LochMaster_ontwerpen_02 (© 2017 Jos Verstraten)
Dit is de bedoeling: een mooi zijaanzicht van het ontstoorspoeltje. (© 2017 Jos Verstraten)
Stap 3: de illustratie verkleinen
In principe kunt u een 24 bit kleurenfoto van 1.000 bij 1.000 pixels als basis van een nieuwe onderdeel gebruiken. Erg verstandig is dat natuurlijk niet. Het programma wordt er tergend langzaam door. Abacom adviseert de afmetingen van de foto te reduceren tot maximaal 200 bij 200 pixels. In PaintShop Pro kunt u deze actie uitvoeren met de optie 'Resample' uit het 'Image'-menu.

Share

Stap 4: het aantal kleuren reduceren
Vervolgens moet u het aantal kleuren radicaal terugschroeven. Abacom adviseert maximaal 256 kleuren. Ook hiervoor heeft PaintShop Pro een handige optie. Ga naar het menu 'Colors', kies de optie 'Decrease Color Depht' en selecteer '256 Colors'. Kies bovendien 'Optimized' en Nearest Color'. Het programma gaat nu alle kleuren die in de foto zitten vergelijken met een standaard kleurentabel met slechts 256 kleuren en kiest voor iedere kleur in de foto de standaard kleur die er het meest op lijkt.

Stap 5: opslaan van de illustratie
Tot slot moet u de illustratie opslaan als BMP-bestand, bijvoorbeeld als 'ontstoorspoel.bpm'. Dat doet u via het menu 'File' en de optie 'Save As'. Kies BMP uit 'List File of types'.

Stap 6: een cirkel als basis voor de ontstoorspoel
U start nu LochMaster op en kiest een gaatjesboard. Het ligt voor de hand hiervoor board 'GRID 5,08 MM, STRIPS, LMB' te selecteren. Om nauwkeurig te kunnen werken moet u de afmetingen van dit board verkleinen. Ga naar het menu 'Board' en selecteer 'Properties'. Verklein de afmetingen met 'Width' en 'Height' tot 50 mm bij 50 mm.
Vervolgens meet u de afmetingen van het echte ontstoorspoeltje. Belangrijk, want u moet natuurlijk het onderdeel wél op ware grootte op uw board kunnen monteren. Stel dat dit 30 mm bij 30 mm groot is. U selecteert nu de tool 'Draw circles' en tekent een cirkel van 30 mm bij 30 mm in het midden van het board. Rechts boven in het werkvenster ziet u de afmetingen van uw cirkel tot op 0,01 mm nauwkeurig.
De cirkel is zwart en heeft een dunne omranding. Dat moet anders! Onder in het scherm ziet u een vakje, waarin 0,1 mm staat. Dit geeft de lijndikte van de omtrek weer. Selecteer daar 'invisible'. Daarnaast staat een zwart vierkantje. Klik hierop en selecteer wit als vulkleur van de cirkel.

LochMaster_ontwerpen_03 (© 2017 Jos Verstraten)
De cirkel waarin u de ontstoorspoel gaat inlezen. (© 2017 Jos Verstraten)
Stap 7: de spoel in het venster inlezen
Onder in het werkvenster ziet u de optie 'BMP'. Klik deze aan met als gevolg dat u het 'Openen'-venster in beeld krijgt. Selecteer het bestand 'ontstoorspoel.bmp' en open dit. De spoel pas precies in de cirkel, daar zorgt het programma volledig automatisch voor.

Stap 8: maak er een echt onderdeel van
U hebt nu wel een mooie ontstoorspoel op het board staan, maar het is nog geen onderdeel, maar slechts een foto. De ontstoorspoel is immers nog niet voorzien van aansluitdraadjes die u in de print kunt 'solderen' en dat is een basiseigenschap van een LochMaster-onderdeel. Selecteer in de gereedschapsbalk de tool 'Draw component lead'. De muiscursor verandert in een miniatuur soldeerboutje. Klik met de linker muisknop op een gaatje van het board, verplaats het soldeerboutje naar een van de draadeinden van de spoel en klik opnieuw. U hebt nu een van de twee aansluitdraden van de ontstoorspoel ontworpen. Het helpt als u bij de laatste handeling de Shift-toets van uw toetsenbord ingedrukt houdt. De cursor springt dan niet van gaatje naar gaatje, maar volgt uw muisbewegingen getrouw op. Herhaal deze bewerkingen voor de tweede aansluitdraad.

Stap 9: de spoel een identiteit geven
Open de tool 'Add text labels', klik in het midden van de spoel en selecteer in het venster 'Properties text' dat verschijnt de optie 'Identifier'. Na 'OK' ziet u de tekst <ID> in de spoel verschijnen in een gele achtergrond. Maak die achtergrond, op de reeds beschreven manier, wit en plaats de tekst in het midden van de spoel. Uw nieuw onderdeel heeft nu een identiteit gekregen, met als gevolg dat LochMaster de spoel automatisch kan nummeren en in de onderdelenlijst kan opnemen.

LochMaster_ontwerpen_04 (© 2017 Jos Verstraten)
De ontstoorspoel krijgt een eigen identiteit. (© 2017 Jos Verstraten)
Stap 10: de onderdelen groeperen
De illustratie van de spoel, de twee componentendraadjes, de cirkel en de identiteit zijn op dit moment nog los van elkaar staande onderdelen. Die moet u verenigen tot één object. Trek met ingedrukte linker muisknop een vierkant rond de onderdelen, klik op de rechter muisknop en selecteer 'Build group'. Hiermee is de ontstoorspoel een echt onderdeel geworden en kunt u het opslaan in een van de groepen van de bibliotheek of er een nieuwe groep voor aanmaken.

LochMaster_ontwerpen_05 (© 2017 Jos Verstraten)
De ontstoorspoel is voorzien van twee aansluitdraadjes en identiteit en wordt nu een echt LochMaster-component.
(© 2017 Jos Verstraten)

Aan de onderdelen bibliotheek toevoegen


Inleiding
We kunnen het voorbeeld van het nieuw ontworpen onderdeel goed gebruiken om u vertrouwd te maken met de handelingen die u met de onderdelen bibliotheek kunt uitvoeren. Zoals bekend bestaat de onderdelen bibliotheek uit een groot aantal pagina's die ieder een unieke naam hebben, zoals 'Batteries' of 'Diodes'. Via het menu 'Library' kunt u deze onderdelenpagina's manipuleren.

Onderdelen toevoegen
Stel dat u de ontstoorspoel wilt toevoegen aan de transformatoren die reeds aanwezig zijn. Open dan de pagina 'Transformer (ring core)' uit de bibliotheek. Klik vervolgens met de rechter muisknop op de ontstoorspoel en selecteer de optie 'Add to library'. Nu verschijnt het onderstaand venstertje in beeld, waarin u de eigenschappen van uw nieuw onderdeel moet invullen:
  • Identifier:
    Hier vult u uiteraard L# in. Hiermee geeft u een naam aan de reeds eerder ingevoerde identiteit. De L stelt het symbool van een spoel voor, het hekje houdt in dat 'LochMaster' de spoel opneemt in het automatische nummersysteem. Alle onderdelen met als identifier L worden dan automatisch doorgenummerd (L1, L2, L3, enzovoort) als u deze componenten op een board zet.
  • Description:
    Hier vult u een beschrijvende naam in, bijvoorbeeld 'Ontstoorspoel dimmer, 30 x 30 mm'.
  • Type/Value:
    In dit specifieke geval laat u hier het vraagteken staan, omdat het heel moeilijk is om in dit voorbeeld een standaard waarde in te vullen.
  • Add to component list:
    Als u deze optie aanvinkt wordt iedere ontstoorspoel die u op een board neerzet opgenomen in de onderdelenlijst die LochMaster automatisch genereert. Doen, dus!

LochMaster_ontwerpen_06 (© 2017 Jos Verstraten)
Het vastleggen van de eigenschappen van het nieuwe onderdeel.
(© 2017 Jos Verstraten)
Na klik op de knop 'OK' wordt de ontstoorspoel opgenomen bij de ringkern transformatoren. Vanaf nu staat dit onderdeel ter beschikking. In het onderstaande voorbeeld ziet u meteen hoe de automatische nummering van LochMaster werkt. Wij hebben drie identieke ontstoorspoelen op een board gezet en zonder dat wij daar iets voor te doen, vult LochMaster de Identifiers L1, L2 en L3 in.

LochMaster_ontwerpen_07 (© 2017 Jos Verstraten)
Uw ontstoorspoel is toegevoegd aan de pagina 'Transformer (ring core)' van uw bibliotheek en
wordt meteen automatisch genummerd. (© 2017 Jos Verstraten)
Een nieuwe pagina aanmaken
Het zou natuurlijk kunnen dat u vindt dat de ontstoorspoel niet bij de transformatoren hoort, maar bij een nieuwe pagina 'Ontstoring'. Ook dat is met LochMaster geen enkel probleem. Ga naar het menu 'Library' en klik op de optie 'New Page'. Vul in het onderstaande venster de naam in van de nieuwe pagina van uw bibliotheek, dus 'Ontstoring'. Meteen verschijnt deze nu nog volledig lege pagina links in het venster.

LochMaster_ontwerpen_08 (© 2017 Jos Verstraten)
Het aanmaken van een nieuwe pagina in de onderdelen bibliotheek.
(© 2017 Jos Verstraten)
Ga naar 'Transformer (ring core)' en zet de ontstoorspoel op het board. Open dan weer de pagina 'Ontstoring'. Klik met de rechter muisknop op de spoel en selecteer de optie 'Add to library'. De ontstoorspoel wordt nu opgenomen in uw nieuwe pagina 'Ontstoring'.

Overige opties met bibliotheek pagina's
Via het menu 'Library' kunt u nog meer met de pagina's en componenten van de onderdelen bibliotheek:
  • Delete page:
    De actieve pagina wordt uit de bibliotheek gewist.
  • Rename page:
    U kunt de actieve pagina een andere naam geven.
  • Component to top:
    Het geselecteerde onderdeel uit de actieve pagina wordt als eerste in het venster opgenomen.
  • Component to bottom:
    Het geselecteerde onderdeel wordt als laatste in het venster opgenomen.
  • Move component up:
    Het geselecteerde onderdeel schuift één plaats naar boven.
  • Move component down:
    Het geselecteerde onderdeel schuift één plaats naar beneden.
  • Delete component from library:
    Het geselecteerde onderdeel wordt uit de pagina verwijderd.

Onderdelen manipuleren


Inleiding
De onderdelen in de pagina's van de bibliotheek zijn niet meer te wijzigen. Maar wat als u na enige tijd werken met het programma vaststelt dat u de ontstoorspoel toch liever dichter bij elkaar staande aansluitdraadjes had gegeven? Gelukkig kan dat en wel via het menu 'Component'.


Een component toegankelijk maken
Stel dat u de aansluitdraadjes die u aan uw ontstoorspoel hebt toegekend wilt veranderen. Zet dan de spoel op het board, maakt het onderdeel actief en ga naar de optie 'Split component' in het menu 'Components'. Het onderdeel wordt daarmee weer ontbonden in zijn elementen. Dat betekent dat de aan het onderdeel gekoppelde teksten en aansluitdraadjes weer afzonderlijk toegankelijk worden en dus kunnen worden gewijzigd. Soms moet u de optie 'Split component' een paar maal toepassen om het onderdeel tot in zijn fundamenten op te splitsen. Nadien kunt u alle afzonderlijke elementen bewerken, wijzigen.

Wijzigingen klaar?
Hebt u alle wijzigingen in de elementen van een onderdeel doorgevoerd? Dan moet u er uiteraard weer een onderdeel van maken. Teken een rechthoekje rond alle elementen van het onderdeel en klik de optie 'Build component' van het menu 'Components' aan. Alle elementen worden weer verenigd tot een onderdeel dat u op de reeds beschreven manier in een van de pagina's van de onderdelen bibliotheek kunt opnemen. Dat doet u met de optie 'Add to library' van het menu 'Components'.


(Banggood sponsor advertentie)
Elektrische desoldeerbout