Know-how: Chinese CE-fraude

(gepubliceerd op 09-10-2024)

Op een goedkope Chinese multimeter van € 10,00 prijkt het CE-logo. Die meter zou dus voldoen aan strenge Europese normen en mag in Europa worden verkocht. Helaas plegen Chinese fabrikanten op grote schaal fraude door gebruik te maken van een vals CE-logo.

Achtergrondinformatie: wat is het CE-logo?


Verplicht voor alle elektronische apparatuur
Op dit moment moet alle elektronische apparatuur die in de 'Europese Economische Ruimte' (EER) wordt verkocht voorzien zijn van het CE-logo. Die letters 'CE' staan voor 'Conformité Européenne'. Dat betekent dat dit product voldoet aan strenge Europese regelgeving wat betreft product-veiligheid en -kwaliteit. Dank zij deze harmonisatie wordt de handel tussen Europese landen vergemakkelijkt en wordt de Europese interne markt versterkt.
In de onderstaande figuur is de verplichte vormgeving van dit CE-logo weergegeven. Let op de manier waarop de C en de E in elkaar grijpen. Beide letters zijn een deel van identieke cirkels waarvan de dikke omrandingen elkaar overlappen. In de context van het CE-logo staat 'UDS' voor 'Uniform Drawing System'. Hiermee worden alle onderlinge verhoudingen in het CE-logo ondubbelzinnig vastgelegd.

De-Chinese-CE-fraude-01 (© Indexfix)
De verplichte vormgeving van het CE-logo. (© Indexfix)

Wat is de 'Europese Economische Ruimte'?
Dit is een economisch samenwerkingsverband tussen de landen van de Europese Unie (EU) en een aantal landen buiten de EU, namelijk IJsland, Noorwegen, en Liechtenstein. Dit akkoord, dat in werking trad op 1 januari 1994, stelt deze landen in staat om deel te nemen aan de interne markt van de EU zonder dat ze EU-lid zijn.


De situatie vóór 1980
Uiteraard werden ook in de vorige eeuw eisen gesteld aan de veiligheid en de kwaliteit van elektronische producten. Die eisen waren toen echter voor ieder land in Europa anders en werden door nationale instellingen gecontroleerd. 
  • In Nederland was en is dat de 'KEMA'. Dit 'Keuringsinstituut voor Elektrotechnische MAterialen' keurt elektrische producten en systemen en geeft certificeringen zoals het bekende KEMA-keur dat op iedere schakelaar en wandcontactdoos (WCD) staat. 
  • In België kennen wij de 'CEBEC', het 'Comité Electrotechnique Belge - Belgisch Elektrotechnisch Comité'. 
  • Heel bekend zijn ook de 'VDE', het 'Verein Deutsche Elektriker' en de 'TÜV Rheinland' (Technische ÜberwachungsVerein) die in Duitsland dergelijke keuringen uitvoerden en uitvoeren. 

De-Chinese-CE-fraude-02 (© 2024 Jos Verstraten)
Logo's van bekende nationale keuringsinstituten. (© 2024 Jos Verstraten)

Elk Europees land had dus zijn eigen regels en markeringen voor productveiligheid en kwaliteit. Dit veroorzaakte uiteraard handelsbarrières, omdat de fabrikanten aan diverse nationale standaarden moesten voldoen om hun producten in meerdere Europese landen te kunnen verkopen. Naarmate eerst de EEG (Europese Economische Gemeenschap) en later de EU (Europese Unie) zich ontwikkelden, groeide de behoefte om al die locale technische voorschriften te harmoniseren. Deze harmonisatie moest de handel tussen de diverse Europese landen versoepelen en bovendien de internationale concurrentiepositie van de Europese industrie versterken.

De 'New Approach' in 1985
In 1985 introduceerde de 'Europese Commissie' haar 'New Approach' (Nieuwe Aanpak) om een zeer ver doorgevoerde technische harmonisatie te realiseren. In plaats van zeer gedetailleerde regelgeving werden algemene eisen voor productveiligheid vastgelegd in Europese richtlijnen. Deze richtlijnen gaven de basisvereisten voor veiligheid, gezondheid en milieu waaraan producten moesten voldoen om op de Europese markt te mogen worden verkocht.

Zelfcertificering
Vreemd genoeg werd het aan de fabrikanten zélf overgelaten om te verklaren dat hun producten voldeden aan de relevante richtlijnen. Een mooier voorbeeld van 'de slager keurt zijn eigen vlees' kan wel niet worden gevonden! Hoe dan ook, dit initiatief resulteerde in de oprichting van de overal in de EU geaccepteerde CE-markering als bewijs dat een product voldeed aan de Europese regelgeving.

De officiële introductie van de CE-markering in 1993
Op 1 januari 1993, bij de start van de 'Europese Interne Markt', werd de CE-markering officieel ingevoerd. Vanaf dat moment konden producten, die aan de Europese normen voldeden, vrij verhandeld worden binnen de 'EER' (Europese Economische Ruimte), zonder verdere nationale obstakels.

Uitbreiding van CE-markering naar nieuwe sectoren
In de jaren na 1993 werd de CE-markering van toepassing verklaard op steeds meer productgroepen. Er werden Europese richtlijnen en verordeningen opgesteld voor onder andere bouwproducten, medische hulpmiddelen, speelgoed, elektronische apparatuur, laagspanningsapparatuur en persoonlijke beschermingsmiddelen.

CE-markering werd verplicht
De CE-markering werd verplicht voor steeds meer productgroepen. Dit betekende dat producten zonder deze markering niet langer legaal in de 'Europese Economische Ruimte' konden worden verkocht.

Nieuwe Europese Wetgeving in 2008
In dat jaar werden nieuwe wetten van kracht die strengere regels en verantwoordelijkheden voor de makers en verkopers van producten vastlegden. Die wetten golden niet alleen voor de fabrikanten, maar ook voor de importeurs en distributeurs van producten. Dat is een uiterst belangrijke toevoeging aan de regelgeving! Stel dat u een klein bedrijfje wilt opstarten waarmee u een interessant en uniek Chinees product in Nederland wilt gaan verkopen. Vanaf het moment dat u met zo'n product adverteert moet u kunnen aantonen dat dit product voldoet aan de relevante regelgeving.

Nog steeds zelfcertificering en een verplicht 'Technisch Dossier'
Ook in de nieuwe wetgeving wordt de verantwoordelijkheid voor de certificering nog steeds bij de fabrikant gelegd. Als die het CE-logo op een product aanbrengt is hij verplicht een zogenaamd 'Technisch Dossier' aan te leggen. In dat dossier moet worden aangetoond dat het product voldoet aan alle relevante richtlijnen. Dit dossier moet gedetailleerde informatie bevatten, zoals:
       - Productontwerp en fabricage-informatie.
       - Risico-beoordeling.
       - Testresultaten van verplichte conformiteitstests.
       - Eventuele keuringscertificaten van onafhankelijke instanties.
Het samenstellen van zo'n 'Technisch Dossier' is een kostbare zaak, omdat hierbij vaak externe instanties moeten worden ingeschakeld, die de kennis en de apparatuur in huis hebben om bepaalde conformiteitstests uit te voeren.
Iedereen heeft het recht dit 'Technisch Dossier' van een bepaald product op de vragen bij de fabrikant, de importeur of de distributeur van het product.

'Notified Body' of 'NoBo'
Een 'Aangemelde KeuringsInstelling' (AKI) of 'Notified Body' (NoBo) is een door een nationale overheid aangewezen keurings- of testinstituut dat van producten moet testen of zij aan de daarvoor geldende Europese richtlijnen voldoen. In Nederland worden deze instanties voornamelijk door het 'Ministerie van Infrastructuur en Milieu' en het 'Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid' aangewezen en aangemeld in Brussel. Na aanmelding wordt ook wel gesproken over een 'Aangewezen Aangemelde KeuringsInstelling' (AAKI). Een paar AAKI's zijn:
       - DEKRA 
       - KEMA
       - Kiwa NV
       - TNO
       - Lloyd's Register
       - TÜV

Hoe werkt de controle en handhaving?
De handhaving van de CE-markering gebeurt door nationale autoriteiten in de EU-lidstaten. Zij voeren controles uit om te zorgen dat producten met CE-markering daadwerkelijk voldoen aan de gestelde eisen. In Nederland zijn de onderstaande instanties belast met dit toezicht:
       - Inspectie Leefomgeving en Transport
       - Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
       - Agentschap Telecom
       - Arbeidsinspectie
Producten die niet voldoen kunnen uit de handel worden genomen, er mogen product terugroepingen worden opgelegd en fabrikanten en importeurs kunnen boetes krijgen. Omdat er echter zoveel nieuwe producten op de markt verschijnen zijn die instanties absoluut niet in staat om de aan hun toevertrouwde controle en handhaving écht uit te voeren.

Voorbeeld: certificeren van een multimeter


Waaraan moet een multimeter voldoen om het CE logo te mogen dragen?
Stel dat een Chinese fabrikant een nieuwe, spotgoedkope multimeter heeft ontwikkeld voor de interne markt en op een bepaald moment deze geschikt wil maken voor verkoop in de 'Europese Economische Ruimte'. Dan moet er dus een CE-logo op het apparaat worden aangebracht en moet de fabrikant het 'Technisch Dossier' gaan samenstellen.
Een multimeter moet voldoen aan verschillende Europese richtlijnen en normen om te garanderen dat het product veilig, betrouwbaar en geschikt is voor de Europese markt. De voornaamste richtlijnen voor een dergelijk product zijn:
  • Richtlijn 2014/30/EU (EMC-richtlijn)
    Deze richtlijn heeft betrekking op elektromagnetische compatibiliteit (EMC). De multimeter mag geen elektromagnetische interferentie veroorzaken en moet bestand zijn tegen een bepaald niveau van externe elektromagnetische storingen.
  • Richtlijn 2014/35/EU (Laagspanningsrichtlijn)
    Deze richtlijn is van toepassing op elektrische instrumenten die worden gebruikt binnen bepaalde spanningslimieten. De 'Laagspanningsrichtlijn' stelt als spanningsgrenzen 50 V tot 1.000 V voor wisselspanning en 75 V tot 1.500 V voor gelijkspanning. De multimeter moet veilig zijn voor gebruikers binnen deze spanningsbereiken.
  • Richtlijn 2011/65/EU (RoHS-richtljn)
    Deze richtlijn heeft betrekking op het verbieden van het gebruik van gevaarlijke of milieubelastende stoffen in elektrische en elektronische apparatuur. U moet hierbij denken aan chemische elementen zoals lood, kwik, cadmium, etc.

Tests en certificeringen
In de meeste gevallen is de fabrikant niet zélf in staat te controleren of de multimeter voldoet aan de EU-richtlijnen. Er moeten dan externe bureaus of testfaciliteiten worden ingeschakeld die gecertificeerd zijn door de overheid om die test uit te voeren conform bepaalde EN-specificaties. Dat zijn dus de reeds eerder genoemde 'Notified Body's' of 'NOBO's'. Voor onze multimeter worden de eisen bijvoorbeeld gegeven door:
  • EN 61010-1
    Voor veiligheidseisen voor elektrische meet-, regel- en laboratoriumapparatuur.
  • EN 61326-1
    Voor EMC-vereisten voor meet-, regel- en laboratoriumapparatuur.

Share

Opstellen van de Conformiteitsverklaring
De fabrikant moet een EC-conformiteitsverklaring opstellen waarin hij verklaart dat de multimeter aan de relevante richtlijnen voldoet. Dit document moet beschikbaar worden gesteld aan de autoriteiten en kan door consumenten worden opgevraagd.

De Chinese CE-fraude


Een CE-certificering kost veel geld
Het zal duidelijk zijn dat het doorlopen van de door de EU voorgeschreven procedure voor het verkrijgen van een CE-certificaat een zeer kostbare zaak is. Voor een multimeter die voor minder dan een tientje in de ALDI of de Action terecht komt is dat niet te doen. Dan maar die multimeter op de markt brengen zonder CE-logo? Nee, dat valt iedereen onmiddellijk op en inmiddels weet iedere Europeaan wel dat zo'n logo verplicht is op ieder elektrisch product.

CE, het logo van 'China Export'
De Chinese industrie heeft daar, ongetwijfeld met stiekeme ondersteuning door de Chinese overheid, iets op gevonden. Een pictogram dat lijkt op dat van de 'Conformité Européenne', maar toch nét iets anders is en dat staat voor 'China Export'. In de onderstaande figuur worden beide logo's vergeleken. Bij het logo van 'China Export'  staan de twee letters C en E dichter bij elkaar dan bij het Europese logo.

Chinese-CE-fraude-03  (© Blog.pack.ly)
De twee CE-logo's vergeleken. (© Blog.pack.ly)

Opmerking
Volgens sommige bronnen betekent 'CE' in dit kader niet 'China Export', maar 'Chinese Engineering'. 

Wat betekent dit in de praktijk?
Een 'China Export'-logo op een multimeter betekent niets meer of minder dan dat het product in China is gemaakt. Het mag weliswaar officieel niet verkocht worden in de 'Europese Interne Markt', maar wie gaat controleren of die duizenden Chinese producten die jaarlijks de Europese markt overstromen een 'echt' of een 'vals' CE-logo hebben?
Echter: vanwege het feit dat zo'n multimeter niet is getest kunt u niet vertrouwen op de kwaliteit en de veiligheid van zo'n product. Producten met het 'China Export'-keurmerk kunnen in kwaliteit variëren van goed tot écht gevaarlijk.

Conclusie van dit verhaal


Hebt u zich ooit afgevraagd waarom Chinese fabrikanten wél een eenvoudige multimeter voor € 10,00 kunnen aanbieden en Europese fabrikanten dat niet kunnen? Misschien hebt u, na het lezen van dit verhaal, het antwoord op uw vraag gevonden!



(Banggood sponsor advertentie)
Koop uw oscilloscoop bij Banggood