|
Wie eens iets anders wil nabouwen dan de standaard printjes of meetapparaatjes kan met dit bouwpakket van een écht werkende elektronische flipperkast aan de slag. Hoogste moeilijkheidsgraad, maar het resultaat mag er zijn! |
Kennismaking met de flipperkast EG01 van ROKR
Wat is ROKR?
ROKR is een sub-merk van het Chinese bedrijf 'Robotime Technology' uit Suzhou. Dit bedrijf is opgericht in 2007 en heeft nu meer dan 500 medewerkers. Robotime is gespecialiseerd in houten puzzels, driedimensionale modellen, educatief speelgoed en mechanische bouwpakketten. Typische producten zijn elektronische en mechanische muziekdozen, instrumenten-achtige modellen, voertuigen en als kers op de taart deze houten flipperkast met elektronisch gegenereerde licht- en geluidseffecten.
Wat u kunt verwachten
In de onderstaande video, een fragment uit een YouTube-video van 'PuzzleGay', ziet u hoe u met deze flipperkast kunt spelen.
Waar te koop en hoeveel kost het?
'Robotime' heeft een vestiging in Nederland (https://www.robotime.nl/) met een winkel in Arnhem, maar de producten worden ook per postorder geleverd en via de reguliere speelgoedwinkels en bijvoorbeeld bol.com verspreid. De officiële Nederlandse prijs van de 'Robotime 3D Pinball Machine EG01', zoals deze flipperkast heet, bedraagt € 179,95. Echter, via AliExpress kunt u dit bouwpakket bij de 'Robotime Local Store' kopen voor € 138,69. Het bouwpakket wordt dan vanuit een magazijn in Spanje binnen een week geleverd.
Het eindresultaat
Deze flipperkast is samengesteld uit niet minder dan 482 onderdelen. Bij de assemblage is, althans in theorie, geen lijm nodig: de houten onderdelen passen in elkaar met miniatuur pen-en-gat verbindingen. Ook de soldeerbout kunt u koud laten. Alle verbindingen tussen de elektronische onderdelen worden uitgevoerd met platte-band kabels met miniatuur stekkertjes.
De kant-en-klare flipperkast heeft als afmetingen 47,5 cm lang, 27,5 cm breed en 28,0 cm hoog. Voor de voeding hebt u een 5 Vdc USB-voeding nodig die 2 A kan leveren.
 |
De kant-en-klare flipperkast EG01 van ROKR. (© Robotime Technology) |
Moeilijkheidsgraad zes sterren
Volgens de fabrikant is dit bouwpakket geschikt voor kinderen vanaf veertien jaar, maar dat durven wij ernstig te betwijfelen. Wij denken dat er maar weinig kinderen van die leeftijd zijn die het geduld kunnen opbrengen om dit ingewikkelde bouwpakket tot een goed einde te brengen.
Bovendien krijgt de EG01 van de fabrikant zes sterren als moeilijkheidsgraad, dus ook voor geoefende bouwers is deze kit een absolute uitdaging. Dat is niet overdreven, want tijdens de bouw overkwam het ons een paar keer dat wij de hele bliksemse boel in de hoek van de kamer wilden smijten. Een rustig karakter en een grote mate van kalmte zijn dus absoluut noodzakelijke eigenschappen die u als nabouwer moet bezitten! Bovendien moet u een grote mate van oog voor details bezitten, want ieder detail op de illustraties in de handleiding kan van wezenlijk belang zijn om de bouw foutloos tot een goed einde te brengen. Zo vergaten wij een van de drie infrarode lichtsluizen te monteren, een klein detail op een van de tekeningen. Het heeft ons nadien heel wat bloed, zweet en tranen gekost om dit verzuim weer goed te maken.
De levering van het bouwpakket
Gewend als wij zijn aan de slordige levering van Chinese bouwpakketten in een plastic zakje is het een aangename verrassing als GLS aanbelt met de doos waarin dit bouwpakket wordt geleverd. Deze zeer professioneel uitziende verpakking meet 47,0 cm bij 31,0 cm bij 10,5 cm.
 |
| De zeer verzorgde doos waarin de flipperkast wordt geleverd. (© Robotime Technology) |
De inhoud van het pakket
Na opening van de doos wacht ons een tweede verrassing. Ook aan de inhoud is grote zorg besteed. Onder de houten constructieplaten (waarover later meer) zit een plastic inleg waarin de overige mechanische en elektronische onderdelen in mooie zakjes verpakt zitten. Alle pakjes zijn voorzien van nummers en codes, zodat deze bij de bouw gemakkelijk zijn terug te vinden.
 |
| Alle niet houten onderdelen zitten in genummerde zakjes verpakt. (© 2025 Jos Verstraten) |
De handleiding
De derde aangename verrassing, ook hier is heel veel zorg aan besteed. U bouwt uw flipperkast aan de hand van een boekje op A4 formaat met niet minder dan 58 pagina's. Iedere stap van de constructie wordt hierin heel duidelijk beschreven. Wél is het absoluut noodzakelijk alle tekeningen goed te bestuderen. Als u de details niet goed tot u laat doordringen gaat de montage soms fout en stelt u, tien stappen verder, vast dat u twee onderdeeltjes verkeerd in elkaar hebt gemonteerd of iets bent vergeten. Alle nieuw te monteren onderdelen zijn gecodeerd met nummer- en lettercodes. Die verwijzen naar de plastic zakjes of de houten platen. Als u een boutje of een ringetje uit een zakje nodig hebt, staat in de handleiding een tekening van dat boutje op ware grootte, zodat u het juiste onderdeel probleemloos uit het zakje vist.
 |
| Een van de vele duidelijke constructietekeningen in de handleiding. (© Robotime Technology) |
De onderdelen van de flipperkast
De houten montageplaten
De flipperkast zélf is volledig samengesteld uit houten onderdelen. Die zijn uitgesneden met een zeer fijne laser uit houten platen. Zij hangen op een paar plaatsen nog vast in die plaat, maar zijn meestal gemakkelijk uit de plaat te drukken. Soms vallen, bij het uitdrukken van één onderdeel, zelfs andere onderdelen uit de platen. Gelukkig zijn vrijwel alle onderdelen voorzien van een code, zodat u deze gemakkelijk terug vindt.
 |
| De houten platen waaruit de flipperkast wordt samengesteld. (© 2025 Jos Verstraten) |
Pen-en-gat verbindingen
Die houten onderdelen passen in elkaar met miniatuur pen-en-gat verbindingen. Het is aan te bevelen een klein plat vijltje klaar te leggen. Even met dat vijltje over de zijkanten van de pennetjes gaan helpt met het probleemloos in elkaar passen van de houten plaatjes. Slechts af en toe zult u enige kracht moeten toepassen om twee plaatjes op of in elkaar te monteren. Echter, soms zitten die verbindingen zo los in elkaar dat het aan te bevelen is een en ander te fixeren met een druppeltje tien seconden lijm.
 |
| Honderden van dit soort verbindingen houden de constructie stabiel. (© 2025 Jos Verstraten) |
De overige onderdelen
In de onderstaande foto ziet u een overzicht van de overige onderdelen die in dit pakket aanwezig zijn. Naast de houten platen zijn er dus ook een aantal zwarte, witte en transparante kunststof platen waaruit u onderdelen kunt bevrijden.
 |
| De overige onderdelen. (© Robotime Technology) |
De elektronische besturing
De elektronische besturing van de flipperkast zit in twee modules, die met een platte bandkabel met elkaar zijn verbonden. Deze worden aan de onderzijde van het speelveld gemonteerd en worden met een tiental kabeltjes met stekkertjes verbonden met de elektronische onderdelen die her en der verspreid in de kast aanwezig zijn.
 |
| De elektronische besturing. (© 2025 Jos Verstraten) |
De inhoud van de grote module
De inhoud van de grootste module wordt voorgesteld op de onderstaande foto. Naast veertien transistoren ontdekken wij slechts twee IC's, gecodeerd met EG01 en TM1617.
De TM1617 is een gespecialiseerde LED-driver die serieel wordt aangestuurd vanuit een microcontroller, uiteraard heel toepasselijk voor een flipperkast met allemaal flitsende lichtjes. De EG01 is ongetwijfeld een speciaal voor deze flipperkast geprogrammeerde microcontroller.
 |
| De inhoud van de grootste module. (© 2025 Jos Verstraten) |
De inhoud van de kleine module
Naast een chip die ook weer EG01 heet ontdekken wij drie stuks 9435, een MOSFET driver die flink wat vermogen kan schakelen. Die worden ongetwijfeld gebruikt voor het aansturen van de drie elektromagnetische actuatoren die in de flipperkast aanwezig zijn om de bal een flinke optater te verkopen.
 |
| De inhoud van de kleine module. (© 2025 Jos Verstraten) |
De LED-verlichting van het speelveld
In de flipperkast zijn, naast drie LED-lichtslangen van respectievelijk 2 x 50 cm en 1 x 16,5 cm, een heleboel losse LED's aanwezig. Voor een deel zitten die op de achterzijde van de twee beschreven modules. De overigen zitten op een paar kleine printjes, die met kabeltjes met de modules worden verbonden. Al die LED'jes zitten op de onderzijde van het speelveld en schijnen hun licht via kleine half-transparante dekseltjes, die u in gaten en gaatjes in het speelvlak van de flipperkast moet monteren.
 |
| Een van de LED-printjes. (© 2025 Jos Verstraten) |
 |
| Een van de drie lichtslangen die het speelveld verlichten. (© 2025 Jos Verstraten) |
Overige elektronische onderdelen
Naast de LED-printjes en -lichtslangen zijn er nog andere elektronische onderdelen aanwezig:
- Drie elektromagnetische actuators die de bal een optater geven.
- Drie infrarode lichtsluizen die de positie van de bal melden.
- Een luidsprekertje.
- Een score-teller.
- Een wipschakelaar.
- Een voedingsconnector.
 |
| Een IR-lichtsluis en een actuator. (© 2025 Jos Verstraten) |
De mechanische componenten
Uiteraard kan zo'n ingewikkeld apparaat als een flipperkast niet zonder een handjevol mechanische onderdelen zoals schroefjes, boutjes, moertjes, pennetjes, ringetjes, elastiekjes en veertjes. Die zitten in 26 genummerde zakjes.
 |
| Zakjes met mechanische componenten. (© 2025 Jos Verstraten) |
De bouw van de EG01 flipperkast
De montage van het achterste paneel
De bouw start met het in elkaar monteren van het achterpaneel van de flipperkast. Die heeft eigenlijk alleen 'Schmuck'-waarde en heeft geen wezenlijke functie. Wél is dat paneel zeer gedetailleerd vormgegeven met een heleboel ornamenten. In de onderstaande foto ziet u bijvoorbeeld de achterzijde van dit paneel. Een waar juweeltje is dit paneel, u moet ervoor 126 houten onderdelen in en aan elkaar bevestigen aan de hand van elf pagina's in de handleiding.
 |
| De achterzijde van het achterpaneel. (© 2025 Jos Verstraten) |
In de constructie van dit paneel zijn maar twee elektronisch zaken aanwezig. Op de eerste plaats de voedingsconnector en op de tweede plaats de LED-lichtslang van 16,5 cm, die u met meegeleverde dubbelzijdige plakband op een houten plaat moet plakken.
 |
| De LED-lichtslang in het achterpaneel van de flipperkast. (© 2025 Jos Verstraten) |
De montage van de zijpanelen
Nadien komt de montage van de twee zijpanelen aan de beurt. Ook die zijn mooi versierd en hebben als functie het speelveld in een bepaalde hoek te houden, zodat de metalen knikkers vanzelf naar beneden rollen. Daarnaast ondersteunen zij de assen van de twee knoppen waarmee u de flippers moet bedienen.
 |
| Een van de zijpanelen. (© 2025 Jos Verstraten) |
De montage van het voorpaneel
Dit onderdeel bevat het magazijn voor de metalen ballen, de trekker, de luidspreker en een tuimelschakelaartje waarmee u de geluiden kunt uitschakelen. Hulde aan de ontwerpers die aan een dergelijke zenuwbesparende voorziening hebben gedacht! Ook bij deze montage moet u alleen gebruik maken van de onderdelen uit de houten montageplaten. Dat geldt uiteraard niet voor de trekker, die bestaat uit twee veertjes, een kunststof kogeltje en een metalen stangetje.
 |
| De montage van het voorpaneel. (© 2025 Jos Verstraten) |
De montage van het speelvlak
Het speelvlak wordt opgebouwd op de grootste houten plaat uit dit bouwpakket: 42,5 cm bij 23,0 cm. Op deze plaat moet u zowel aan de boven- als aan de onderzijde ontelbare onderdelen monteren. Om u een indruk te geven van de complexiteit van het geheel hebben wij in de onderstaande foto de compleet gemonteerde bovenzijde van deze plaat in beeld gebracht. U zie een aantal glijbanen waarvan het de bedoeling is dat u de bal met een van de flippers precies in deze glijbanen schiet. Door de snelheid van de bal zou die het volledige traject van de glijbaan moeten volgen, wat uiteraard punten oplevert. Sommige glijbanen zijn echter vrij steil en het vergt heel wat handigheid om de bal met voldoende snelheid naar zo'n glijbaan te lanceren.
Op te merken valt dat u bij deze stap van de bouw te maken krijgt met een paar zeer kwetsbare houten onderdelen die erg snel breken. Uiterste voorzichtigheid is geboden!
 |
| De volledig gemonteerde bovenzijde van het speelveld. (© 2025 Jos Verstraten) |
Uiteraard gaan wij hier niet alle montagestappen bespreken, daar hebt u de handleiding voor. Wij gaan alleen wat aandacht besteden aan enige ingenieuze constructies.
Constructie van de pop bumpers
Een flipperkast is geen flipperkast als er niet een paar 'pop bumpers' aanwezig zijn. Wat zijn dat? Als de bal tegen een pop bumper rolt, wordt een elektromagnetische spoel aangestuurd die een plunjersysteem activeert. Die plunjer trekt de pop bumper opeens omlaag waardoor de bal een stevige optater krijgt en met hoge snelheid terug het speelveld in wordt gelanceerd. De flipperkast van ROKR heeft drie van deze pop bumpers, die in een driehoek linksboven op het speelvlak staan. In de onderstaande foto ziet u hoe die drie onderdelen er uitzien. Op de houten plaat wordt een elektrisch geleidende kunststof strip geplakt. Die wordt via een boutje verbonden met een draadje aan de onderkant van de plaat. Onder de houten rondjes die de bumpers vorm geven zit een metalen halve bol verborgen. Deze is op de metalen as geschroefd van de elektromagneet. Als de metalen bal onder zo'n bumper rolt verbindt hij de geleidende kunststof strip met de halve bol onder de bumper en dus met de as van de elektromagneet.
 |
| De constructie van de drie pop bumpers. (© 2025 Jos Verstraten) |
Dat signaal wordt doorgekoppeld naar de elektronica in de kleine elektronica module. Die stuurt via een van de drie MOSFET's een flinke stroom door de spoel van de betreffende elektromagneet. Deze trekt zijn as naar binnen, met als gevolg dat ook de pop bumper naar beneden wordt getrokken en de bal wordt gelanceerd door de beweging van de halve bol. Die constructie zit uiteraard aan de onderzijde van de houten plaat en is voorgesteld in de onderstaande foto.
 |
| De aansturing van de pop bumpers. (© 2025 Jos Verstraten) |
De infrarode lichtsluizen
Zoals reeds eerder geschreven zijn er drie infrarode lichtsluizen aanwezig, die het voorbij schieten van de bal detecteren en via de processor bepaalde licht- en geluidseffecten opstarten en de score-teller verhogen. Op de onderstaande foto ziet u hoe deze elektronische onderdelen worden geïntegreerd in de houten constructie van de flipperkast. De sluis bestaat uit een IR-LED en een IR-gevoelige diode, die naast elkaar gemonteerd zijn. Als de bal voorbij rolt reflecteert het IR-licht op het glanzende oppervlak van de metalen bal en activeert de diode.
 |
| De montage van een infrarode lichtsluis. (© 2025 Jos Verstraten) |
De eindmontage
Op een bepaald moment hebt u vijf kant-en-klare onderdelen:
- Het achterpaneel.
- Het voorpaneel.
- Het linker zijpaneel.
- Het rechter zijpaneel.
- Het speelveld.
Het is nu de bedoeling dat u die vijf onderdelen samen bouwt tot een flipperkast. Op papier ziet er dat vrij eenvoudig uit, maar in de praktijk valt dit niet mee. Dat heeft vooral te maken met het feit dat allerlei montage-toleranties nu samen komen. Zo moeten bij het verenigen van het speelveld met een zijpaneel niet minder dan acht pennetjes in even zoveel gaatjes vallen. Ons advies: vijl de pennetjes iets bij en gebruik na de montage tien seconden lijm om door het vijlen loszittende verbindingen te fixeren.
Het verbinden van de elektronische componenten
In totaal moet u nu nog zeven kabeltjes aansluiten op de twee modules op de onderzijde van het speelveld. Het eindresultaat is voorgesteld in de onderstaande foto. Zoals u ziet worden er zelfs kabelklemmetjes meegeleverd, waarmee u alle kabels fixeert op de plaat van het speelveld.
 |
| De verbindingen tussen de elektronische onderdelen. (© 2025 Jos Verstraten) |
Het spelen met de flipperkast van ROKR
De licht- en geluidseffecten
Voor het voeden van de flipperkast hebt u een voeding nodig die 5,0 Vdc levert met een stroomcapaciteit van 2,0 A. Die voeding wordt NIET meegeleverd!
Een AAN/UIT-schakelaar ontbreekt, vreemd genoeg. Na het aansluiten van de voeding doorloopt de elektronica een opstartroutine waarbij u kennis maakt met alle licht- en geluidseffecten die de flipperkast kan produceren.
Tussen de twee flippers ziet u het 'scorebord'. Op tien door rode LED's verlicht sterretjes wordt het aantal punten dat u hebt verzameld bijgehouden. De maximale score bedraagt 1.000 punten, op dat moment wordt als beloning het in de video getoonde spektakel gestart.
Beperkingen
Uiteraard kunt u niet verwachten dat een bouwpakketje van € 120,00 dezelfde mogelijkheden biedt als een échte flipperkast waar u tweedehands nog steeds minstens duizend euro voor betaalt. Een van de beperkingen is dat u de ballen met de hand moet invoeren. Een bal die het speelveld verlaat komt wél automatisch terug in de afvuurpositie. Het vakje in het voorpaneel waarin de ballen worden verzameld is dus alleen een opbergrekje waar u de balletjes kunt bewaren en heeft verder geen betekenis of nut in het spel. Een tweede beperking is dat de flippers niet met elektromagneten worden aangedreven maar dat deze handbediend zijn.
Een derde beperking is, uiteraard, dat de afmetingen van het speelveld onvergelijkbaar zijn met deze van een 'echte' flipperkast.
Onze conclusie
Dit bouwpakket is zonder meer hét meesterwerk onder de ontelbare houten 3D bouwpakketten die tegenwoordig worden aangeboden. Maar net zoals bij vrijwel alle modelbouw geldt ook hier het adagium: 'Het bouwen ervan is veel leuker dan het spelen ermee'.
(AliExpress sponsor advertentie)
