|
Voorzien van een assortiment weerstanden? Dan komen de condensatoren aan de beurt. Onderdelen die u immers, na de weerstanden, het meest gebruikt in de dagelijkse praktijk. Ook hierbij kunt u heel voordelig gebruik maken van een Chinees assortiment. |
Welke condensatoren hebt u nodig?
Drie technologieën
In de praktijk hebt u condensatoren nodig van 10 pF tot 4.700 μF. Dat is zo'n groot bereik dat u dat nooit met één assortiment overbrugt. Bovendien kunt u al deze waarden nooit met één soort condensatoren invullen. Daar hebt u drie verschillende technologieën voor nodig:
- Condensatoren tot 100 pF: ceramisch.
- Condensatoren van 100 pF tot 1 μF: polyesterfilm.
- Condensatoren vanaf 1 μF: elektrolytisch.
In dit artikel gaat het over de polyesterfilm condensatoren, want waarden van 100 pF tot 1 μF zult u in de dagelijkse praktijk het vaakst nodig hebben.
Polyesterfilm condensatoren
Polyesterfilm condensatoren zijn onderdelen die gebruik maken van een diëlektricum van het thermoplastische polymeermateriaal PolyEthyleenTereftalaat (PET), welbekend van de PET-flessen waarin tegenwoordig alle frisdranken worden aangeboden. Een zeer dunne PET-folie wordt voorzien van een opgedampte metaallaag. Twee van dergelijke folies worden opgerold of strookjes folie worden als een soort van sandwich opgestapeld. Deze twee folies of de strookjes vormen de twee elektroden van de condensator. De polyester folie absorbeert zeer weinig vocht en is daardoor geschikt voor de fabricage van 'naakte' condensatoren die niet voorzien zijn van een beschermende laklaag aan de buitenzijde. Dan ontstaan de goedkope, in massa geproduceerde condensatoren die vaak in de heel goedkope moderne massa-elektronica worden toegepast: 'non-encapsulated polyesterfilm capacitors'.
Polyester condensatoren worden echter ook aangeboden voorzien van een laklaag, zodat de capaciteit niet wordt beïnvloed door vervuiling.
De eigenschappen van PET-condensatoren
Polyesterfilm condensatoren hebben relatief kleine afmetingen met relatief hoge capaciteitswaarden. PET-condensatoren worden voornamelijk gebruikt in semi-kritische schakelingen met maximale bedrijfstemperaturen tot 125 °C. De capaciteit van polyesterfilm condensatoren is relatief afhankelijk van de temperatuur van de condensator, variaties met ±5 % over het gehele temperatuurbereik zijn geen uitzondering. De frequentie-afhankelijkheid van deze onderdelen bedraagt ongeveer 3 % in het bereik van 100 Hz tot 100 kHz.
PET-condensatoren hebben een zeer speciale eigenschap, zij zijn namelijk 'zelfherstellend'. Als u zo'n polyester condensator per ongeluk even op een te hoge spanning aansluit raakt het onderdeel niet definitief defect. Als de te hoge spanning een doorslag in het diëlektricum veroorzaakt, verdampt de metaallaag op de polyester folie rond het doorslaggat. Hierdoor vormt zich geen blijvende kortsluiting.
Welke waarden hebt u nodig?
Polyesterfilm condensatoren worden gemaakt met toleranties van ±10 % en ±5 %. Als u condensatoren koopt met een tolerantie van ±5 % moet u in feite gebruik maken van de E24 reeks om een mooie aaneensluitende reeks van waarden in huis te krijgen. Tóch werkt men bij condensatoren vrijwel uitsluitend met de E12 reeks, waarbij één decade wordt gedekt door twaalf verschillende waarden. Als de begrippen 'E12' en 'E24' u niets zeggen raden wij u het lezen van het artikel Know-how: weerstandswaarden volgens de E-reeksen aan.
278 condensatoren voor € 6,48
Diverse condensatoren assortimenten leverbaar
Uiteraard kunt u diverse assortimenten met polyesterfilm condensatoren op het internet vinden. Wij zochten een zes-en-een-halve euro kostend pakket van Banggood uit (zie sponsor-advertentie op het einde van dit artikel), waarin u 278 polyesterfilm condensatoren aantreft met dertig verschillende waarden van 470 pF tot 470 nF. Van de meeste waarden worden tien stuks geleverd, van een paar grote waarden slechts vijf stuks. Met een dergelijk assortiment kunt u aan de slag in uw hobby-laboratorium!
De prijs per condensator
Condensatoren zijn uiteraard niet allemaal even duur, de prijs hangt af van de waarde. Het is dus niet mogelijk een standaard stukprijs te berekenen en deze te vergelijken met andere aanbieders. Gemiddeld betaalt u slechts € 0,023 per condensator. Precies dezelfde condensatoren kosten bij een Nederlands postorderbedrijf (MARTOParts) tussen € 0,15 en € 0,25 per stuk. Commentaar overbodig!
De levering
Het pakket werd op 17-04-2019 besteld en op 16-05-2019 ontvangen via postnl. Een levertermijn van een maand is niet ongebruikelijk voor dit soort leveringen uit China. Zoals gebruikelijk wordt er aan de verpakking nauwelijks aandacht besteed. Om zoveel mogelijk verzendvolume te besparen zijn de 278 condensatoren op elkaar gepropt in een veel te kleine plastic zak.
 |
| De condensatoren zitten op elkaar gepropt in een veel te kleine zak. (© 2019 Jos Verstraten) |
In deze ene zak zitten weer dertig kleine plastic zakjes die ieder tien of vijf condensatoren zouden moeten bevatten. Wij schrijven 'zouden moeten', want in ons pakket waren er diverse zakjes die acht, negen, elf of twaalf condensatoren bevatten in plaats van de beloofde tien. Bovendien ontbraken de vijf stuks van 470 nF. In plaats daarvan werden er twee zakjes van 100 nF geleverd met in totaal zestien condensatoren. Nogal slordig, dus!
 |
| De diverse waarden zitten in afzonderlijke plastic zakjes. (© Banggood) |
De condensatoren zien er goed uit en zijn allemaal beschermd door een stevige groen gekleurde laklaag. De tolerantie bedraagt ±5 %. Om u een indruk te geven van de afmetingen hebben wij in de onderstaande foto de afmetingen van een paar waarden vergeleken met een centimeterschaal. De grootste condensator (330 nF) heeft een printrastermaat van 10,0 mm, de kleinste waarde (470 pF) van 4,0 mm.
 |
| De afmetingen van de condensatoren. (© 2019 Jos Verstraten) |
Zoals reeds geschreven krijgt u dertig verschillende waarden in dit pakket. Alle geleverde waarden passen in de E12 reeks. In de onderstaande tabel hebben wij de vier decaden waarin de waarden vallen samengevat. Van 1,0 nF tot 82 nF worden dus alle E12 waarden geleverd. Jammer is dat niet alle E12 waarden in de vier decaden worden geleverd. Voor een paar euro extra was dit zonder meer mogelijk geweest.
 |
| De geleverde waarden. (© 2019 Jos Verstraten) |
De waarde van de condensatoren is met zilverkleurige inkt gedrukt op de groene laklaag en is niet gemakkelijk leesbaar. De condensatoren zijn gecodeerd met 2AxxxJ, waarin:
- 2A staat voor het soort condensator.
- xxx staat voor de waarde.
- J staat voor de tolerantie van ±5 %.
De waarde zit in de drie cijfers xxx. De twee eerste cijfers geven de waarde in pF, het derde cijfer definieert het aantal nullen achter deze waarde. Een paar voorbeelden:
- 2A471J: 47 pF + een nul = 470 pF
- 2A222J: 22 pF + twee nullen = 2.200 pF = 2,2 nF
- 2A334J: 33 pF + vier nullen = 330.000 pF = 330 nF
De specificaties
De leverancier geeft niet erg veel specificaties prijs van de geleverde condensatoren. Drie belangrijke parameters zijn:
- Maximale gelijkspanning over de condensatoren: 100 V
- Maximale procentuele afwijking: ±5 %
- Bedrijfstemperatuur: -40 °C ~ +105 °C
De condensatoren getest
De nauwkeurigheid
Uit het totale aanbod hebben wij zes waarden geselecteerd en alle geleverde condensatoren gemeten met een nauwkeurige RLC-meter. Deze meter hebben wij eerst geijkt met een reeks condensatoren met een tolerantie van ±1 %. In de onderstaande tabel hebben wij zowel de maximaal gemeten procentuele afwijking als de gemiddelde procentuele afwijking samengevat. Uit deze meetresultaten kunt u afleiden dat in iedere geteste waarde er wel minstens één exemplaar zat dat meer afwijkt dan de gespecificeerde ±5 %, maar dat de gemiddelde afwijking in de meeste gevallen binnen de specificaties valt.
 |
| Een overzicht van de maximale en de gemiddelde procentuele afwijkingen. (© 2019 Jos Verstraten) |
Onze conclusie over dit condensatoren assortiment
Als u met elektronica begint te knutselen en nog alles moet kopen is dit assortiment van condensatoren een uitstekende eerste aanschaf. Voor nog geen tientje krijgt u voldoende condensatoren in huis om aan de slag te gaan. Nog wat kleine ceramische waarden en wat grote elektrolytische waarden kopen en u bent volledig voorzien!
278 Pcs Polyester Film Capacitors
