|
Als u 12 V loodaccu's hebt die maanden niet worden gebruikt is het verstandig deze goed te onderhouden. Dat komt neer op laden, activeren en spanning controleren. Met drie Kemo-modules kunt u dat op een goedkope manier en bovendien volledig automatisch regelen: M149, M202 en M188. |
Het probleem van de ongebruikte accu
Ook oersterke onderdelen hebben onderhoud nodig
12 V loodaccu's zijn onderdelen die heel wat kunnen verdragen, maar toch verdienen deze onderdelen een goed onderhoud. Uw accu zal u belonen met extra jaren probleemloze trouwe dienst. De mens is lui en dus is het aan te bevelen dat onderhoud volledig automatisch uit te voeren. U hebt er dan geen omkijken naar en weet dat, als u uw accu weer nodig hebt, deze in blakende gezondheid ter beschikking staat.
Waar het op neer komt
1.
Een accu die eenzaam in een hoekje van uw schuur staat te verstoffen zal langzaam ontladen. Die zelfontlading moet u compenseren door de accu automatisch bij te laden als de spanning onder een bepaalde waarde daalt. Dat bijladen kunt u volledig automatisch uitvoeren door gebruik te maken van een klein 12 V - 10 W zonnepaneeltje en de Kemo-module M149.
2.
De platen van uw accu zullen al even langzaam sulfateren. Dat is te verhelpen door korte, maar zeer krachtige stroompulsen uit de accu te trekken. Ook dat is een proces dat u automatisch kunt laten verlopen met de Kemo-module M202.
3.
Tot slot is het handig om in één oogopslag te zien hoe hoog de spanning over de accu is. Met de Kemo-module M188 ziet u een of twee van drie LED'jes oplichten en weet u meteen of alles goed gaat met uw elektrische energiebewaarder.
 |
| De functies van de drie in dit artikel beschreven Kemo-modules. (© 2017 Jos Verstraten) |
De M149 zonnepaneel acculader
Kennismaking
U plaatst de Kemo M149 zonnepaneel acculader tussen uw 12 V accu en een zonnepaneel dat minstens 14 V genereert. Het zonnepaneel mag, zelfs bij maximale zoninstraling, niet meer dan 30,0 V genereren. Dergelijke zonnepaneeltjes worden voor rond de twee tientjes aangeboden als u naar '12 V - 10 W zonnepaneel' gaat zoeken op internet. Dank zij een ingebouwde comparator verhindert de M149 het overladen van de accu. De accuspanning wordt continu gemeten en als deze groter wordt dan 14,4 V schakelt de module zichzelf uit. Het laden wordt hervat als de spanning over uw accu is gedaald tot ongeveer 13,4 V. De maximale laadstroom bedraagt 5 A, maar daar zult u met een paneeltje van 10 W natuurlijk nooit in de buurt komen.
De module is uitgerust met twee LED's:
- LED-1: accu wordt geladen.
- LED-2: accu is vol.
 |
| De zonnepaneel acculader module M149. (© Kemo Electronic) |
In onderstaande figuur zijn de afmetingen van de module M149 samengevat.
 |
| De afmetingen van de M149. (© Kemo Electronic) |
Het aansluiten van de M149
U moet alle verbindingen tussen de M149 en de accu en het zonnepaneel uitvoeren met draad met een doorsnede van minstens 1,5 mm2. Dat is in feite alles dat er op te merken valt over het toepassen van deze module. De testopstelling in onderstaande foto komt volledig overeen met de échte bedrading in uw systeem. Let wel even op de polariteit van de vier verbindingen. Kemo adviseert overigens wel een zekering van 10 A op te nemen tussen de positieve uitgang van de module en de positieve pool van uw accu. Een terugslag-diode, die verhindert dat er stroom van de accu naar het zonnepaneel loopt, is niet noodzakelijk. Deze is ingebouwd in de module.
 |
| De wel heel eenvoudige bedrading tussen de onderdelen. (© Kemo Electronic) |
- Ingangsspanning: 14,0 Vdc - 30,0 Vdc
- Stroom: 5 A max.
- Inschakelspanning laden: 13,4 Vdc typisch
- Uitschakelspanning laden: 14,4 Vdc typisch
- Eigen stroomverbruik: 3,9 mA max.
- EAN-code: 4024028031491
De M188 accuspanningsindicator
Kennismaking
Met de Kemo M188 module kunt u de spanning van uw 12 V loodaccu’s controleren door middel van drie oplichtende LED's:
- rode LED: spanning lager dan 10,4 V.
- gele LED: spanning tussen 10,9 V en 12,2 V.
- groene LED: spanning groter dan 12,7 V.
 |
| De M188 meet de spanning over uw accu. (© Kemo Electronic) |
In onderstaande figuur zijn de afmetingen van de module M188 samengevat.
 |
| Afmetingen van de M188. (© Kemo Electronic) |
Ook de bedrading rond deze module kan niet eenvoudiger: rode draad op de positieve klem van de accu aansluiten, zwarte draad op de negatieve klem. De groene LED licht alleen op bij spanningen groter dan 12,7 V. Als de M149 het laden onderbreekt, daalt de spanning, afhankelijk van de accu, naar een spanning van 12,5 V tot 13,3 V, wat inhoudt dat de gele en groene LED's dan samen branden. Bij slechte of defecte accu’s komt de spanning meestal niet boven de 12 V en dan licht de groene LED nooit op.
 |
| Het aansluiten van de M188 op uw accu. (© Kemo Electronic) |
- Voedingsspanning: 10,4 Vdc tot 15,5 Vdc
- Stroomverbruik: ongeveer 4,9 mA
- Meetbereik rode LED: kleiner dan 10,4 Vdc
- Meetbereik gele/rode LED's: 10,5 Vdc tot 10,8 Vdc
- Meetbereik gele LED: 10,9 Vdc tot 12,2 Vdc
- Meetbereik gele/groene LED's: 12,3 Vdc tot 12,6 Vdc
- Meetbereik groene LED: groter dan 12,7 Vdc
- Meetonnauwkeurigheid: kleiner dan 5 %
- EAN-code: 4024028030203
De M202 accu-activator
Kennismaking
Bij de zelfontlading tijdens een periode van stilstand bedekken kristallijne sulfaten langzaam de loodplaten en leiden tot een capaciteitsvermindering van uw loodaccu. Dat kunt u verhelpen door zeer krachtige stroompulsen uit de accu te trekken. Omdat het natuurlijk niet de bedoeling is dat uw accu daardoor in no-time ontlaadt, mogen deze stroompulsen maar heel even duren. Dat is wat de Kemo-module M202 doet. De module wordt over uw accu geschakeld en zorgt met ontlaadpulsen van niet minder dan 100 A ervoor dat de aanwezige loodsulfaatafzettingen langzaam worden afgebroken. De duur van deze pulsen bedraagt slechts 100 µs en zij worden om de vijf seconden herhaald. Het is dus gemakkelijk uit te rekenen dat het gemiddelde stroomverbruik van deze module slechts 0,2 mA bedraagt.
 |
| De accu-activator M202 zit in een klein kastje. (© Kemo Electronic) |
Vrijwel alle modules van Kemo zijn ingegoten in de behuizing en u kunt ze dus niet openen. Op de achterzijde van de M202 bevinden zich echter vier boutjes en het ligt voor de hand dat wij de behuizing hebben open geschroefd. Welk elektronisch onderdeel kan immers een stroompuls van 100 A aan, al duurt die maar 100 µs? Helaas is er weinig te zien dat dit geheim onthuld. Het typenummer van het cruciale onderdeel, een halfgeleider met koelplaat, is met verf onleesbaar gemaakt en alle onderdelen zijn ook nu voor de helft ingegoten in gietmassa.
OPMERKING: Volgens een van onze lezers is dit 'cruciale onderdeel' een HEXFET IRF540 MOSFET die een pulsstroom van 110 A kan verwerken en een RDS(ON) heeft van slechts 0,077 Ω.
 |
| De elektronica van de M202 zit verborgen in niet-transparante gietmassa. (© 2017 Jos Verstraten) |
In onderstaande figuur zijn de afmetingen van de module M202 samengevat.
 |
| De afmetingen van de M202. (© 2017 Jos Verstraten) |
U moet de accu-activator constant en parallel aan uw accu aansluiten. U moet hierbij gebruik maken van de draden die uit de module komen. Deze draden niet inkorten! Als u de M202 hebt aangesloten en de spanning minimaal 11 V is, knippert de ingebouwde LED met tussentijden van ongeveer 5 seconden, afhankelijk van de toestand van de accu.
 |
| Het aansluiten van de M202. (© Kemo Electronic) |
- Voedingsspanning: 11 Vdc - 16 Vdc
- Automatische uitschakeling: 11 Vdc
- Stroompuls: 100 A typisch
- Tijdsduur stroompuls: 100 µs typisch
- Herhalingstijd: 5 s typisch
- Stroomverbruik: 0,2 mA typisch
- EAN-code: 4024028032023
Multimeters
