|
Met de BK-938 krijgt u een goedkoop tweede soldeerboutje in huis waarmee u uw SMD'tjes probleemloos met hun koperen vlakjes kunt verenigen. Maar ... is dit boutje zijn twintig euro waard?
|
Kennismaking met de BK-938
Diverse merknamen, diverse typenummers, uiteenlopende prijzen
Zoals vaak gebeurt met dit soort Chinese koopjes, kunt u een en hetzelfde apparaatje voor zeer uiteenlopende prijzen onder diverse typenummers en met diverse fabrikantenlogo's op internet terugvinden:
- U-938
- BAKU BK-938
- DKT 936I
De BK-938 wordt voor € 10,78 tot iets meer dan € 30,00 geleverd in een keurig doosje en intern beschermd door een passend jasje van kunststof, zodat uw bestelling de nogal rigide Chinese manier van verzenden goed overleeft.
 |
| De BK-938 wordt in een keurige verpakking geleverd. (© 2018 Jos Verstraten) |
Het apparaatje ziet er, met zijn afmetingen van 5,5 cm breedte, 8,5 cm diepte en 5,0 cm hoogte, uiterst schattig uit. Op de voorzijde staat een professionele AAN/UIT-schakelaar en een draaipotmetertje, waarmee u het aan de soldeerbout te leveren vermogen kunt instellen. Het boutje ligt, met zijn lengte van 16,0 cm, prettig in de hand en wordt via een standaard tulp-stekker op het stationnetje aangesloten. Er worden dus slechts twee aders verbonden, het is nu al duidelijk dat er van een automatische temperatuurregeling geen sprake kan zijn.
De BK-938 wordt geleverd met één soldeerstift met een lengte van 3,4 cm. De stift wordt met een veertje om het verwarmingselement geklemd en is dus gemakkelijk te vervangen.
 |
| Het soldeerstationnetje BK-938. (© Aliexpress) |
Om u een idee te geven van de afmetingen van de punt van de soldeerstift hebben wij in onderstaande foto die punt op een van de aansluitingen van een IC in een QIP-80A behuizing gehouden. Bij deze behuizing liggen de pennetjes slechts 0,8 mm uit elkaar. Zoals duidelijk blijkt kunt u, in de veronderstelling dat u heel dunne soldeertin gebruikt en een zeer vaste hand hebt, de pennetjes zonder problemen een voor een benaderen.
 |
| De punt van de soldeerstift op een van de pennetjes van een QIP-80A behuizing. (© 2018 Jos Verstraten) |
Volgens de fabrikant bezit zijn product de volgende specificaties:
- Netspanning: 230 Vac of 110 Vac, let op bij de bestelling!
- Voedingsspanning soldeerbout: 12 Vac
- Vermogen soldeerbout: instelbaar tussen 1 W en 18 W
- Temperatuur stift: instelbaar tussen 50 °C en 450 °C
- Opwarmingstijd: minder dan één minuut
- Lengte kabel soldeerbout: 75 cm
De BK-938 op de snijtafel
De interne elektronica
Zoals het goede elektronicus betaamt waren wij zeer benieuwd naar de ingewanden van dit soldeerstationnetje. Uit onderstaande foto blijkt dat er niet veel techniek in zit. Een kleine nettrafo en een klein printje, dat is alles. Duidelijk is te zien dat de secundaire wikkeling van de trafo rechtstreeks is verbonden met de RCA tulpconnector. De regeling van het vermogen vindt dus aan de primaire netspanningskant plaats. Wat direct opvalt is de slordigheid van de bedrading. De netkabel heeft geen trekontlasting, de secundaire wikkeldraad is slecht geïsoleerd en kan gemakkelijk contact maken met de trafokern, etc.
 |
| De inhoud van het kastje is vrij slordig bedraad. (© 2018 Jos Verstraten) |
Het regelprintje
Het ligt voor de hand te veronderstellen dat het regelen van het vermogen dat aan het soldeerboutje wordt toegevoerd via een eenvoudige fase-aansnij besturing gaat. In principe dus een lichtdimmertje, dat de netspanning in fase aangesneden aan de primaire van de trafo aanbiedt. Na verder slopen van de ingewanden en het bevrijden van het printje blijkt deze veronderstelling te kloppen. Eén hoogspanningscondensator, twee weerstandjes, een diac en een 0,8 A Motorola-triac van het type MAC97A.
 |
| De elektronica bestaat uit de meest eenvoudige triac fase-aansnij besturing die u kunt bedenken. (© 2018 Jos Verstraten) |
Hoe ziet een secundaire trafo-spanning er uit als er primair in de fase wordt gesneden? Nu, dat valt best mee, zie onderstaande figuur waarin de secundaire spanning met aangesloten soldeerbout van links naar rechts is weergegeven voor de potentiometer standen 0, 5 en 10.
 |
| De spanning die naar de soldeerbout gaat bij drie standen van de potentiometer. (© 2018 Jos Verstraten) |
In theorie is niets eenvoudigers dan het meten van elektrisch vermogen. Vermogen is spanning maal stroom, dus twee gewone universeelmeters ingeschakeld en klaar is kees. Dat geldt voor gelijkspanningen en zuivere sinusspanningen, maar niet voor de rare spanning- en stroomvormen die ontstaan bij fase-aansnijding. Gelukkig beschikken wij over twee universeelmeters van het duurdere soort, die beweren dat zij zowel bij het meten van spanningen als stromen de échte effectieve waarde berekenen en weergegeven. Met deze meters moet het dus mogelijk zijn de effectieve waarde van het aan het soldeerboutje aangeboden vermogen te meten. In onderstaande tabel zijn de resultaten samengevat voor de potentiometer standen 0, 5 en 10. Dat komt dus vrij aardig overeen met dat wat de fabrikant belooft.
 |
| Het aan de soldeerbout toegevoerde vermogen bij drie standen van de potentiometer. (© 2018 Jos Verstraten) |
Bij de drie reeds genoemde potentiometer standen werd met een thermokoppel de temperatuur op de punt van de soldeerstift gemeten. De resultaten ziet u in onderstaande tabel. Het door de fabrikant opgegeven temperatuurbereik van 50 °C tot 450 °C wordt dus niet gehaald. Het smeltpunt van loodvrije soldeertin (99,3 % Sn - 0,7 % Cu) ligt echter tussen 217 °C en 240 °C, het boutje wordt dus vanaf stand 5 warm genoeg om mee aan het werk te gaan.
 |
| De temperatuur van de soldeerstift bij drie standen van de potentiometer. (© 2018 Jos Verstraten) |
En nu de praktijk ...
Een product kan nog zo goed de tests doorstaan, het komt er vooral op aan hoe dat product in de praktijk voldoet. Wij kunnen niet ontevreden zijn over dit soldeerboutje. Wél blijkt dat de instelling van het vermogen achterwege had kunnen blijven. Het heeft geen zin de draaiknop in een lagere stand dan 10 te zetten.
Alleen in de hoogste stand levert het station voldoende vermogen aan de soldeerbout om met een normale snelheid SMD-soldeerlas na SMD-soldeerlas te kunnen maken. Echter, de thermische energie die in het boutje wordt opgeslagen is te klein om er iets anders mee te doen dan de pennetjes van SMD-componenten vast te solderen. Zelfs het solderen van één aansluitdraad van een 1/4 W weerstand op een soldeereilandje van 3 mm diameter vergt al te veel van de bout. De stift koelt dan zo snel af dat de punt in de half gestolde soldeertin blijft plakken. Kortom: een leuk hebbedingetje dat af en toe écht wel nuttig van pas komt.
BK-938 220V 18W Mini Soldering Station
