|
Een van de eerste dingen die u moet aanschaffen bij het inrichten van uw hobby elektronica-lab zijn weerstanden. Wij bestelden een goedkoop pakket met duizend 0,5 W koolfilm weerstanden in China en beoordeelden de levering en de kwaliteit. |
Welk weerstanden hebt u nodig?
Diverse keuzes mogelijk
Gewone weerstanden zijn leverbaar in waarden van 1 Ω tot 10 MΩ, in vermogens van 1/8 W tot 2 W, met toleranties van 1 % tot 20 % en gemaakt van koolfilm of van metaalfilm. Bovendien kunt u nog kiezen tussen 'ouderwetse' axiale weerstanden met aansluitdraadjes en de moderne SMD-weerstanden die u in ieder apparaat tegenkomt. Wat is een goede selectie om mee te beginnen?
De waarden
Het gebied van 1 Ω tot 10 MΩ kunt u indelen in een aantal 'decaden', bijvoorbeeld van 10 kΩ tot 100 kΩ. In iedere decade heeft men een aantal waarden-reeksen vastgesteld die door de fabrikanten moeten worden gemaakt. Deze reeksen noemt men de 'E-reeksen'. Over deze standaardisering kunt u elders op dit blog een eigen artikeltje lezen, zie Know-how: weerstandswaarden.
Om te starten is de E-12 reeks goed genoeg, u kunt dan uit iedere decade twaalf weerstanden kiezen en bij het ontwerpen van en experimenteren met eenvoudige schakelingen geeft dat keuze genoeg.
Het vermogen
Tegenwoordig zijn weerstandjes van 1/4 watt of zelfs 1/8 watt standaard. Tóch raden wij u het gebruik van 1/2 W typen aan. Deze zijn niet te groot maar ook niet te klein en zijn ideaal om toe te passen in 'spinneweb'-schakelingen op stripboards. Alle aansluitdraadjes staan dan zover uit elkaar dat u zonder problemen in de schakeling kunt meten en alle aansluitingen goed bereikbaar zijn met uw meetprobes. Bovendien zijn de vier kleurringetjes op deze weerstanden zonder problemen met het blote oog af te lezen.
 |
| Axiale weerstandjes van 1/8, 1/4, 1/2, 1 en 2 W vergeleken met een 1 cm bij 1 cm vierkantje. (© 2019 Jos Verstraten) |
De nauwkeurigheid of tolerantie
Daar kunnen wij kort over zijn: weerstanden met een nauwkeurigheid van 5 % zijn goed genoeg voor vrijwel alle schakelingen die u in elkaar gaat solderen.
Kool- of metaalfilm?
Metaalfilm weerstanden zijn stabieler dan koolfilm weerstanden en kunnen met kleinere toleranties worden gefabriceerd. In uw hobby-lab kunt u echter uitermate goed uit de voeten met de oude, vertrouwde beige koolfilm weerstanden.
Axiale of SMD-weerstanden?
Daar is maar één kort en krachtig antwoord op mogelijk: voor het experimenteren met schakelingen zijn SMD-weerstanden volledig ongeschikt. Laat alle smalende opmerkingen in elektronica-fora over die 'achterlijke opa's die nog steeds axiaal werken op printen met geboorde gaatjes' stoïcijns van uw schouders glijden en koop weerstandjes met aansluitdraadjes.
 |
| SMD-weerstandjes vergeleken met een 1/2 W axiale weerstand. (© 2019 Jos Verstraten) |
Duizend weerstanden voor tien euro
Diverse weerstanden assortimenten leverbaar
Als u googelt op 'resitor assortment' worden diverse assortimenten aangeboden in prijzen variërend van € 2,57 tot € 30,00. Wij zochten een iets meer dan tien euro kostend pakket van Banggood uit (zie sponsor-advertentie op het einde van dit artikel), waarin u 1.000 1/2 W koolfilm weerstandjes aantreft met 100 verschillende waarden en 5 % tolerantie. Dat wil zeggen dat u van iedere geleverde waarde tien stuks krijgt.
De prijs
De stukprijs ligt dus rond één eurocent per weerstand, een prijs die spectaculair laag is. Ter vergelijking:
- Reichelt Elektronik: € 0,08 per stuk.
- Allekabels: € 0,04 per stuk.
- TEM Electronic Components: € 0,02 per stuk.
- Conrad Electronic: € 0,08 per stuk.
De levering
Het pakket werd op 05-04-2019 besteld en op 08-05-2019 ontvangen via postnl. Een levertermijn van meer dan een maand, niet ongebruikelijk voor dit soort leveringen uit China. Zoals gebruikelijk wordt er aan de verpakking nauwelijks aandacht besteed. Om zoveel mogelijk verzendvolume te besparen zijn de honderd strips met ieder tien weerstandjes op elkaar gepropt in een veel te kleine plastic zak. Het gevolg is dat er tientallen weerstandjes uit de strips worden gedrukt en los in het pakketje liggen.
Op de plakband van de strips staat de weerstandswaarde gedrukt, zodat u zelfs zonder kennis van de kleurencode een bepaalde waarde gemakkelijk kunt terugvinden.
 |
| De weerstandjes zitten samengeperst in een veel te klein plastic zakje. (© 2019 Jos Verstraten) |
De geleverde waarden volgens de gegevens
In de onderstaande tabel zijn de geleverde waarden per decade overzichtelijk samengevat. Het is jammer dat er standaard tien stuks per waarde worden geleverd. Weerstandjes van 1 Ω of 10 MΩ zult u in de praktijk niet vaak gebruiken. Als er van dergelijke in de praktijk niet vaak toegepaste waarden wat minder waren geleverd, dan was er ruimte ontstaan om wat meer exemplaren te leveren van waarden die u dagelijks gaat gebruiken, zoals 1 kΩ of 47 kΩ.
 |
| Overzicht van de geleverde waarden. (© 2019 Jos Verstraten) |
De geleverde waarden in de praktijk
In het aan ons geleverde pakket was één waarde, 180 kΩ, niet aanwezig, maar waren er van de waarde 150 Ω twee strips geleverd.
De kenmerken van de geleverde weerstanden
De geleverde weerstandjes zijn van uitstekende kwaliteit en hebben gelukkig nog de vertrouwde beige achtergrondkleur waarop u alle tien kleuren van de codering goed kunt onderscheiden. De afmetingen van de weerstandjes zijn in de onderstaande foto samengevat.
 |
| De afmetingen van de geleverde weerstanden. (© 2019 Jos Verstraten) |
De kleurcodering
Misschien weet u nog niet hoe de waarde van een weerstand wordt gecodeerd door middel van gekleurde ringen. Het zal u heel wat tijd en frustratie besparen als u deze kleurcode uit het hoofd leert! De geleverde weerstandjes zijn op de gestandaardiseerde manier gecodeerd door middel van vier gekleurde ringen. De laatste ring heeft een gouden kleur en dat betekent dat de weerstand een tolerantie heeft van ±5 %. De drie eerste ringen coderen de waarde van de weerstand en wel op de manier zoals in de onderstaande foto wordt verduidelijkt. De eerste twee ringen geven de cijfers van de waarde, de derde ring geeft een vermenigvuldig-factor. In het getekende voorbeeld (geel-paars-rood) geeft dat een waarde van 47 maal honderd is gelijk aan 4.700 Ω of 4,7 kΩ. Na wat maandjes dagelijks bezig zijn met elektronica kent u dit soort vaak gebruikte kleurcodes uit uw hoofd!
 |
| De kleurcodering van de geleverde weerstanden. (© 2019 Jos Verstraten) |
De weerstanden getest
De nauwkeurigheid
Wij hebben uit het totale aanbod van duizend weerstandjes veertien exemplaren uitgekozen en de waarde daarvan met een nauwkeurige meter gemeten. Uiteraard hebben wij de procentuele afwijkingen berekend. Zoals uit de onderstaande tabel blijkt zijn de geleverde weerstanden, wat betref tolerantie, van uitstekende kwaliteit. Alleen de weerstanden van 1 Ω en 10 MΩ hadden een grotere afwijking dan de toegestane ±5 %. Maar misschien ligt dat wel aan onze meter die bij dergelijke extreme waarden een grotere afwijking heeft.
 |
| Een test van de tolerantie op de weerstandswaarden. (© 2019 Jos Verstraten) |
De temperatuurscoëfficiënt
In een werkende elektronische schakeling wordt elektrisch vermogen verbruikt met als gevolg dat vrijwel alle gebruikte componenten in mindere of meerdere mate opwarmen. Dat kan dus ook met de weerstanden gebeuren en het is wél de bedoeling dat de waarde van een warmer wordende weerstand redelijk stabiel blijft. De waarde van een weerstand verloopt echter iets met de temperatuur. Dat wordt de 'temperatuurscoëfficiënt' genoemd, met als koosnaampje 'tempco'. Koolfilm weerstanden hebben een negatieve tempco. Dat betekent dat de waarde gaat dalen als de weerstand warm wordt. Wij hebben een 1 kΩ uit het pakket geselecteerd en deze zeer langzaam opgewarmd van 20 °C tot 70 °C. De temperatuur van de weerstand werd gemeten met een nauwkeurige thermokoppel-meter.
In de onderstaande grafiek hebben wij het verloop van de weerstandswaarde voorgesteld. Hieruit blijkt dat de geleverde weerstanden inderdaad een negatieve tempco hebben, maar dat het verloop van de waarde bij een opwarming tot 70 °C binnen de tolerantie van de weerstand valt. Een weerstand van 1 kΩ met een tolerantie van ±5 % mag een waarde hebben tussen 0,95 kΩ en 1,05 kΩ. De geselecteerde weerstand had bij 20 °C een waarde van 0,986 kΩ, een waarde die daalde tot 0,961 kΩ bij 70 °C.
Kortom, ook op dit gebied voldoen de geleverde weerstanden perfect!
 |
| Een test van de temperatuurscoëfficiënt van de weerstanden. (© 2019 Jos Verstraten) |
Onze conclusie over dit weerstanden assortiment
Als u met elektronica begint te knutselen en nog alles moet kopen is dit assortiment van weerstanden een uitstekende eerste aanschaf. Voor een tientje krijgt u voldoende weerstanden in huis om de eerste maanden mee aan de slag te kunnen.
Koop uw weerstanden assortiment bij Amazon
