Elektronische componenten

In dit deel van dit blog maken wij kennis met de basis van elektronische schakelingen, namelijk de onderdelen waaruit deze zijn samengesteld.


Niet lineaire weerstanden
Bij niet lineaire weerstanden bestaat er geen lineair verband tussen spanning en stroom. Een verdubbeling van de spanning er over heeft dus niet persé een verdubbeling van de stroom er door tot gevolg. In de schakelpraktijk kunt u VDR's, NTC's, PTC's, LDR's en MDR's tegenkomen als typische vertegenwoordigers van dit soort onderdelen.
      Lees het artikel

Spanningsreferenties
Moderne elektronica vraagt om onderdelen die voor een stabiele referentiespanning zorgen. Tegenwoordig wordt immers vrijwel ieder analoog signaal via een ADC omgezet in een digitale code. Bij deze omzetting is een uiterst stabiele referentiespanning noodzaak. Gelukkig zijn dergelijke onderdelen ontwikkeld onder de verzamelnaam spanningsreferenties.
      Lees het artikel

Thermokoppels
In de industrie wordt u vaak geconfronteerd met temperaturen tussen -200 °C en +1.000 °C. Wilt u deze temperaturen meten en regelen, dan moet u gebruik maken van thermokoppels, die niet alleen in staat zijn dergelijke temperaturen goed te verdragen, maar ook nauwkeurig te meten.
     Lees het artikel

Microfoons
Een microfoon is een akoestisch/elektrische omzetter. Het apparaat is in staat trillingen in de lucht om te zetten in elektrische wisselspanningen. Wij geven een overzicht van de belangrijkste soorten microfoons die u kunt kopen met uiteraard een bespreking van de werking en de voor- en nadelen.
     Lees het artikel

Force Sensing Resistors
FSR's zijn weerstanden waarvan de waarde afhankelijk is van de kracht die u op de weerstand uitoefent. Deze componenten zult u steeds vaker aantreffen, bijvoorbeeld als ultraplatte drukknop die op een print is aangebracht. Men is er zelfs in geslaagd schuifpotentiometers, joystick's en muispad's als FSR te maken.
      Lees het artikel

UJT en PUT
In deze digitale wereld wordt wel eens vergeten dat het analoge tijdperk prachtige componenten heeft voortgebracht die nu vrijwel vergeten zijn, maar waarmee u tóch nog leuke experimenten kunt uitvoeren. Wij stellen u voor aan de UJT en de PUT, twee van die vergeten componenten die gelukkig nog wél leverbaar zijn.
     Lees het artikel

Zenerdioden
Als u het woord zenerdioden leest, denkt u onmiddellijk aan het stabiliseren van een spanning. Inderdaad worden zenerdioden hoofdzakelijk toegepast voor het stabiliseren van gelijkspanningen. In dit artikel worden de eigenschappen, de karakteristieken en de beperkingen van zenerdioden besproken.
     Lees het artikel

PIR-sensoren
Alle warmbloedige wezens stralen infrarode energie uit. Als u, want u bent zo'n wezen, door een kamer loopt zal uw infrarode straling het stralingspatroon in de kamer verstoren. Dat kan door een PIR-sensor worden gedetecteerd. In dit artikel leest u hoe dat werkt.
     Lees het artikel

Optische koppelaars
Optische koppelaars zijn vervangers van de scheidingstransformatoren die u vroeger gebruikte om twee systemen volledig galvanisch van elkaar te scheiden. Dank zij deze onderdelen kunt u bijvoorbeeld een 230 V vermogensregeling ontwerpen, die volledig veilig uit een andere schakeling is aan te sturen. Een overzicht van de werking en de diverse typen.
     Lees het artikel

XR-2206, functiegenerator
De hoogbejaarde (1972!) en beroemde XR-2206 is nog steeds een geweldig hobby-IC. Hij is goedkoop (een paar euro) en zelfs als u weinig verstand hebt van elektronica kunt u er in een half uurtje een mooie en gegarandeerd werkende signaalgenerator mee bouwen. Wij laten een nieuwe generatie hobby-elektronici kennismaken met dit prachtige IC.
     Lees het artikel

Vactrol's
Een vactrol bestaat uit een LED en een LDR in een lichtdichte behuizing. Vanwege het cadmium in de LDR mogen vactrol's niet in nieuwe producten in de EU worden toegepast. Ze worden nu gedumpt en dat geeft u de kans deze vrij onbekende, maar interessante onderdelen goedkoop in huis te halen. Alleen voor eigen gebruik, uiteraard...
     Lees het artikel

Kantelsensoren
Kantelsensoren zijn sensoren die een signaal afgeven als zij onder een bepaalde hoek ten opzichte van de horizon komen te staan. Als u denkt dat dit zeer exotische onderdelen zijn die alleen in de lucht- en ruimtevaart worden gebruikt, hebt u het mis. U kunt er bijvoorbeeld op een eenvoudige manier uw kantelramen of deuren mee beveiligen tegen inbraak.
     Lees het artikel

Thyristoren
De thyristor is een ideaal onderdeel voor het schakelen van wisselspanningen. Het gedrag van het onderdeel vertoont overeenkomsten met dat van het aloude thyratron (een gasontladingsbuis) maar het is, net zoals een transistor, opgebouwd uit een halfgeleiderstructuur.
     Lees het artikel

Diac, SBS, SIDAC, QUADRAC
Diac's zijn nog steeds onmisbare onderdelen als u vermogensregelingen met triac's wilt bouwen. Maar met zo'n speciale diode en zijn vrijwel identiek werkende broertjes SBS, SIDAC en QUADRAC kunt u meer dan dat, bijvoorbeeld een tijdpulser in elkaar sleutelen.
     Lees het artikel

GTO's
GTO staat voor 'Gate Turn Off' en hoewel dit onderdeel vrij onbekend is, is het toch een van de meest veelzijdige elektronische schakelaars. De GTO heeft de voordelen van de thyristor én de transistor: hoge sperspanningen, zeer grote stromen, snelle schakeltijden en besturing met minimaal vermogen.
     Lees het artikel

Monochrome LCD's
Dank zij een vrij bizarre eigenschap van sommige kristallijne stoffen is men in staat gelijk welk symbool of pictogram duidelijk en zo goed als zwart af te beelden op de bekende lichtgrijze achtergrond van dit soort display's.
     Lees het artikel

IGBT's
IGBT is het letterwoord van 'Insulated Gate Bipolar Transistor'. Het onderdeel is een combinatie van een bipolaire junctie transistor (BJT) en een metaaloxide veldeffect transistor (MOS-FET). Een IGBT is een ideaal onderdeel voor het schakelen van grote vermogens.
     Lees het artikel

Light Emitting Diodes
LED's hebben de wereld veroverd. Tussen de eerste infrarode LED uit de jaren 60 van de vorige eeuw en de verblindende COB's van deze moderne tijd zitten minder dan zestig jaar. Een achtergrondverhaal over de LED is dan ook zeer zeker op zijn plaats in dit blog.
     Lees het artikel

CMOS-schakelingen
De digitale IC's van de CD4xxxB-reeks zijn ideale componenten voor het zélf ontwerpen van schakelingen. Dank zij hun voedingsspanning tot 15 V kunt u ze zonder problemen mengen met transistor- en op-amp-schakelingen en dank zij hun traagheid vertonen zij weinig kuren. Wij geven een overzicht van deze technologie met alle geproduceerde typen.
     Lees het artikel

Image intensifiers
U herinnert zich ongetwijfeld de beelden van het bombardement op Bagdad door de Amerikaanse luchtmacht. Het vreemde was dat die beelden groen waren. Een gevolg van het feit dat die beelden werden opgenomen met een image intensifier. Interessante, maar vrij onbekende onderdelen.
   Lees het artikel

Taguchi-sensoren
Taguchi-sensoren zijn bruikbaar voor het detecteren van gassen. Zij werken volgens een in 1968 ontdekte eigenschap van sommige halfgeleiders. Deze sensoren zijn ook uitstekend geschikt voor de detectie van rook, zodat u er niet alleen gas- en CO-alarmen mee kunt bouwen, maar ook brandmelders.
   Lees het artikel

TTL-schakelingen
De schakelingen uit de TTL-familie zijn ongetwijfeld de beroemdste IC's die ooit zijn ontwikkeld. Hoewel verouderd komt u ze in vrijwel alle apparatuur nog tegen en kunt u ze nog steeds voor ontelbare toepassingen gebruiken. Wij geven een vrij compleet overzicht van alle leden van deze familie.
   Lees het artikel

Temperatuursensoren
De in dit artikel besproken analoge temperatuursensoren leveren een analoge spanning of stroom die recht evenredig is met de temperatuur van de sensor. Met deze sensoren kunt u op een heel eenvoudige manier allerlei temperatuuralarmen en thermostaten ontwerpen.
   Lees het artikel

Operational Transconductance Amplifiers
Een Operational Transconductance Amplifier (OTA) is een speciale op-amp met een stroombron in de uitgang. Deze eigenschap maakt een OTA uitermate geschikt voor allerlei analoge toepassingen. In dit artikel leest u de theorie, in een afzonderlijk verhaal worden praktische toepassingen besproken.
   Lees het artikel

Bargraph display's
Als u geen interesse hebt in de absolute waarde van een grootheid, maar uitsluitend het verloop van deze grootheid wilt volgen, zijn bargraph display's goedkope indicatoren. Er zijn uitvoeringen met 4 tot 64 segmenten in de handel. Wij bespreken ook de IC's die u nodig hebt voor de aansturing van dergelijke display's.
   Lees het artikel

Analoge vermenigvuldigers
Het is zonder meer een feit dat een hobby-elektronicus zijn hele leven uitermate gelukkig kan doorbrengen zonder ooit een analoge vermenigvuldiger in de hand te hebben genomen. Toch hebben deze (dure) schakelingen nuttige toepassingen, die ook in de hobby-sfeer van pas kunnen komen.
   Lees het artikel

Pickup elementen
Een pickup element, samengesteld uit een naald en een mechanische transducer, leest de modulatie in de groeven van een vinylplaat en zet deze trillingen om in een audiosignaal. Er bestaan verschillende soorten naalden en transducers voor draaitafels, ieder met hun specifieke eigenschappen.
   Lees het artikel

Druksensoren
Op dit moment is er een aantal vrij goedkope sensoren op de markt waarmee u op een eenvoudige manier de grootte van de luchtdruk kunt meten. In dit artikel leest u hoe deze 'aneroide' sensoren werken en hoe u deze kunt toepassen.
   Lees het artikel

ICL8038, functiegenerator
Naast de XR2206 is de ongeveer even oude ICL8038 hét IC waarmee de hobby-elektronicus gemakkelijk functiegeneratoren en toonproducerende schakelingen maakt. Voor een paar euro koopt u in China een bouwpakketje met alle basisonderdelen om met dit IC te experimenteren.
   Lees het artikel

Emmertjesgeheugens (BBD's)
Zij zouden eigenlijk uitgestorven moeten zijn, deze relieken uit een ver analoog verleden. De grote IC-fabrikanten maken deze IC's immers al lang niet meer. Maar dank zij twee kleine bedrijfjes kunt u deze analoge IC's nog steeds gebruiken bij uw experimenten met analoge audio-effect schakelingen.
   Lees het artikel

MOSFET's
Dankzij hun uitzonderlijk lage AAN-weerstand zijn MOSFET's ideale onderdelen voor het schakelen van grote stromen. In dit artikel treft u een uitgebreide kennismaking met dit interessant onderdeel aan.
   Lees het artikel

True RMS-to-DC omvormers
Met deze chip's kunt u nauwkeurig de effectieve waarde van een wisselspanning meten. Dat is van belang als de crest-factor van de spanning zo groot is dat uw digitale multimeter of oscilloscoop u in de steek laat. Bovendien kunt u er een lineaire dB-meter mee maken, ook heel interessant!
   Lees het artikel

Shunt stabilisatoren
Als u een regelbare referentiespanning nodig hebt is een shunt stabilisator het ideale onderdeel. Deze componenten zijn nauwkeurig en bovendien geschikt voor het stabiliseren van voedingsspanning bij belastingen tot ongeveer 100 mA.
   Lees het artikel

Sample and hold
'Sample and hold' betekent 'neem een monster en hou dit vast'. Dat is dan ook precies wat een sample and hold, meestal afgekort tot S&H, doet. U kunt een S&H opvatten als het analoge equivalent van een digitaal geheugen. Zo'n analoog geheugen heeft veel toepassingen in de analoge elektronica.
   Lees het artikel

MAX038, functiegenerator
De MAX038 hoorde, met zijn bandbreedte tot 20 MHz, tot de tweede generatie functiegenerator-IC's. Hoewel dit IC niet meer in productie is, kunt u het nog steeds kopen als basis van een zélf ontworpen semi-professionele functiegenerator.
   Lees het artikel

Stroombronnen
Een stroombron levert een constante uitgangsstroom die ofwel wordt bepaald door de interne parameters van de schakeling ofwel extern wordt gedefinieerd door het aanleggen van een spanning of digitale code op het IC. Wij bespreken principes, toepassingen en typen.
   Lees het artikel

Operationele versterkers
Een operationele versterker of op-amp is een analoog IC met twee ingangen en één uitgang. De schakeling heeft een zeer hoge versterkingsfactor en versterkt het spanningsverschil tussen beide ingangen. Op dit principe werkt een aantal schakelingen die ook in dit artikel worden besproken.
   Lees het artikel

Hall-sensoren
Hall-sensoren zijn IC's die de aanwezigheid van een magnetisch veld detecteren. Dit veld uit zich onder de vorm van de magnetische veldsterkte B en het is deze veldsterkte die in het gevoelige element, een Hall-generator, een kleine spanning opwekt.
   Lees het artikel

Magnetoresistieve sensoren
Behalve Hall-sensoren kunt u ook MR-sensoren toepassen voor het meten en registreren van magnetische velden. Deze sensoren werken echter volgens een totaal ander natuurkundig verschijnsel dan hun Hall-effect soortgenoten, namelijk het 'magnetoresistieve effect'.
   Lees het artikel

Elektronenbuizen
In 2021 een artikel over de werking van elektronenbuizen? Ja, waarom niet? Er zijn nog steeds een heleboel bouwpakketjes met buizen en heel dure eindversterkers met buizen in de handel. Een beetje basiskennis over de werking van buizen is ook nu dus nog nuttig voor iedere elektronica hobbyist.
   Lees het artikel

SAW-componenten
De kans is groot dat u er nog nooit van hebt gehoord, maar toch zitten er een paar SAW's in uw broekzak. SAW-componenten, letterwoord van 'Surface Acoustic Waves', zitten namelijk in iedere smartphone.
   Lees het artikel

NDIR-sensoren
NDIR is het letterwoord van 'NonDispersive InfraRed'. Deze sensoren zijn in staat op een eenvoudige manier de concentratie van gassen in de lucht te meten. Een van de voornaamste toepassingen is het meten van CO2.
   Lees het artikel

Kristallen
Kristallen worden in vrijwel ieder elektronisch apparaat gebruikt. Zij vormen het hart van de klokoscillator van de microcontroller of microprocessor in het apparaat. In dit artikel worden de eigenschappen en specificaties van deze onderdelen behandeld.
   Lees het artikel

Warmtepijpen (heatpipes)
Warmtepijpen, 'heatpipes', zijn onderdelen waarmee u heel efficiënt een grote hoeveelheid warmte van punt A naar punt B kunt transporteren. Iedere moderne laptop heeft er minstens één ingebouwd.
   Lees het artikel

Peltier-elementen
Met peltier-elementen kunt u volledig elektrisch, zonder enig bewegend onderdeel te gebruiken, voorwerpen of ruimten met tientallen graden celsius afkoelen of opwarmen.
   Lees het artikel

Rekstrookjes
Rekstrookjes zijn sensoren waarvan de elektrische weerstand varieert met de verandering in de rek die op de sensor wordt uitgeoefend. Deze sensoren worden toegepast voor het meten van mechanische vervormingen in een voorwerp.
   Lees het artikel

RTD-sensoren
'Resistance Temperature Detectors' hebben een weerstand die afhankelijk is van de temperatuur. Een van de bekendste RTD's is de Pt100. Deze wordt vaak toegepast in industriële omgevingen voor het meten van de temperatuur van allerlei processen.
   Lees het artikel

Stemvork kristallen
Stemvork kristallen (tuning fork crystals) zijn een speciale uitvoering van de standaard kristallen, gekarakteriseerd door een speciale vorm. Dankzij hun zeer lage resonantiefrequentie worden zij bijvoorbeeld toegepast in polshorloges.
   Lees het artikel

ZMPT101B, stroomtransformator
Met deze spotgoedkope speciale trafo kunt u de netspanning galvanisch geïsoleerd omzetten in een kleine recht evenredige gelijkspanning die u in een schakeling veilig kunt verwerken, loggen en meten.
   Lees het artikel



(AliExpress componenttester sponsor advertentie)